CBAM – Áp lực hay cú hích để doanh nghiệp Việt thức tỉnh chuyển đổi xanh?
CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) – một chính sách thuế carbon do Liên minh châu Âu (EU) ban hành, chính thức bước vào giai đoạn chuyển tiếp từ 1/10/2023 và sẽ có hiệu lực đầy đủ vào năm 2026. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, CBAM không chỉ là thách thức mới trong xuất khẩu, mà còn là “báo động đỏ” thúc đẩy chuyển đổi xanh thực chất, bền vững và có chiến lược.
Tại Valis Green Tech, chúng tôi không coi CBAM là rào cản, mà là cơ hội vàng để doanh nghiệp Việt Nam nâng cấp chuỗi giá trị, bứt phá trên thị trường toàn cầu.
CBAM là hồi chuông chuyển mình – không còn thời gian để chờ đợi
CBAM buộc doanh nghiệp phải khai báo minh bạch lượng phát thải CO₂ trong suốt quá trình sản xuất, đồng thời đối mặt với các khoản điều chỉnh thuế nếu phát thải vượt ngưỡng cho phép. Đây không còn là câu chuyện môi trường – mà là vấn đề chi phí, khả năng cạnh tranh, và sự tồn tại trên thị trường châu Âu.
Tuy nhiên, chính điều này tạo nên “cú hích” lịch sử, khiến doanh nghiệp buộc phải thay đổi: tái cấu trúc quy trình sản xuất, đầu tư công nghệ xanh, và xây dựng năng lực quản trị khí thải nội bộ – những điều lẽ ra đã cần làm từ lâu.
Tín chỉ carbon và thị trường mới cho doanh nghiệp xanh
Một trong những điểm sáng tích cực là Việt Nam đã xây dựng lộ trình thị trường carbon nội địa, thí điểm đến năm 2028 và vận hành chính thức từ năm 2029. Khi thị trường tín chỉ carbon hoạt động, doanh nghiệp có thể bán lại phần phát thải đã cắt giảm hoặc dùng để bù trừ cho nghĩa vụ CBAM – giúp giảm chi phí và gia tăng dòng tiền xanh.
Điều này không chỉ là giải pháp tuân thủ, mà còn là một kênh tài chính xanh tiềm năng, biến nỗ lực môi trường thành giá trị kinh tế thực tiễn.
Doanh nghiệp Việt cần gì để “vượt rào” CBAM?
Từ góc độ của các chuyên gia tại tọa đàm “Talk GreenBiz – La bàn tăng trưởng xanh”, doanh nghiệp Việt muốn thích nghi và tận dụng CBAM cần:
-
Đầu tư công nghệ sạch, năng lượng tái tạo
-
Xây dựng hệ thống quản trị khí thải đạt chuẩn (theo ISO 14064, ERP, phần mềm MRV…)
-
Thực hiện kiểm kê và lập báo cáo phát thải định kỳ
-
Số hóa quy trình sản xuất để dễ dàng truy xuất dữ liệu
-
Liên kết chuỗi cung ứng xanh để tăng sức mạnh tổng thể và giảm phát thải gián tiếp
Valis Green Tech cho rằng: CBAM là bước sàng lọc toàn cầu – chỉ những doanh nghiệp có năng lực xanh thực chất mới đủ sức trụ vững và vươn xa.
Chính sách “may đo” cho SMEs – Doanh nghiệp nhỏ cũng phải xanh
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) – vốn là lực lượng chủ lực của nền kinh tế – đang chịu sức ép lớn từ CBAM. Tuy nhiên, thay vì bị loại bỏ, SMEs hoàn toàn có thể chuyển đổi nếu được “may đo” chính sách phù hợp, như:
-
Ưu đãi tín dụng xanh
-
Miễn giảm thuế trong 2–3 năm cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ sạch
-
Hỗ trợ thuê tư vấn, sử dụng phần mềm đo lường khí thải
-
Đơn giản hóa bộ tiêu chí CBAM theo hướng “CBAM Việt hóa” dễ hiểu, dễ áp dụng
Chuyển đổi xanh không dành riêng cho doanh nghiệp lớn. Ngược lại, SMEs càng nhỏ gọn, càng dễ linh hoạt chuyển mình.
CBAM – Chìa khóa mở ra “phép thử” ESG toàn diện
CBAM không thể tách rời khỏi xu thế ESG toàn cầu. Doanh nghiệp nào chinh phục được CBAM, cũng là doanh nghiệp có khả năng:
-
Tiếp cận nguồn vốn ESG với lãi suất thấp
-
Giao thương quốc tế bền vững
-
Được đánh giá cao trong các chuỗi cung ứng toàn cầu
-
Trở thành thương hiệu có trách nhiệm với môi trường – xã hội – quản trị
Vì thế, thay vì coi CBAM là rào cản, Valis Green Tech khuyến nghị doanh nghiệp nên hành động sớm – xây dựng nội lực – thiết lập lộ trình ESG rõ ràng – và sẵn sàng “chuyển xanh để tồn tại”.
Kết luận: CBAM không đợi ai – hành động từ hôm nay để không bị bỏ lại phía sau
CBAM là lời nhắc nhở rõ ràng rằng tăng trưởng xanh không còn là một lựa chọn, mà là bắt buộc. Và trong hành trình đó, Valis Green Tech cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt từ bước đầu xây dựng nền tảng đến chinh phục thị trường quốc tế bằng năng lực chuyển đổi thực chất – bền vững – minh bạch – chuẩn quốc tế.
Valis Green Tech – Bệ phóng ESG cho doanh nghiệp Việt bước vào kỷ nguyên kinh tế xanh.