Chuyển đổi xanh – Từ “mơ hồ” đến hành động thực chất
Valis Green Tech nhận định từ Lễ phát động “Chuyển đổi xanh – Chung tay vì một Việt Nam phát triển bền vững”
Sáng nay, sự kiện “Chuyển đổi xanh – Chung tay vì một Việt Nam phát triển bền vững” do Báo Lao Động tổ chức đã thổi một làn gió quyết liệt vào hành trình phát triển bền vững của quốc gia. Tuy nhiên, điều đáng lưu tâm – và cũng là thực trạng được nhiều bên nhấn mạnh – chính là: rất nhiều doanh nghiệp Việt, đặc biệt là khối SMEs, vẫn còn “mơ hồ” về chuyển đổi xanh.
Chuyển đổi xanh: Không chỉ là xu thế – mà là bắt buộc
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành khẳng định:
“Chuyển đổi xanh không chỉ là xu hướng toàn cầu, mà là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững và vươn lên thành quốc gia thịnh vượng vào năm 2045.”
Đây không phải là lời hiệu triệu cảm tính. Các chiến lược quốc gia như Chiến lược Tăng trưởng Xanh 2021–2030, Kế hoạch hành động quốc gia về Tăng trưởng Xanh hay Quyết định 232/2025 về phát triển thị trường carbon, đang tạo ra một khung pháp lý rõ ràng, buộc doanh nghiệp phải chuyển mình.
Tuy nhiên, sự chuyển đổi vẫn chủ yếu đến từ các tập đoàn lớn và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ – lực lượng xương sống của nền kinh tế – vẫn chưa hiểu đúng, đủ và hành động kịp thời.
“Mơ hồ” vì thiếu tiêu chuẩn, thiếu tài chính, thiếu định hướng
Tiến sĩ Nguyễn Quốc Việt (ĐH Kinh tế Quốc dân) chỉ rõ:
-
Doanh nghiệp đang lúng túng từ nhận thức đến hành động: không biết bắt đầu từ đâu, không có hệ thống đo lường, không tiếp cận được vốn xanh, không hiểu rõ các cơ chế hỗ trợ.
-
Các ngân hàng và tổ chức tài chính cũng gặp khó khăn vì chưa có danh mục phân loại xanh rõ ràng, thiếu tiêu chí môi trường cụ thể theo thông lệ quốc tế, dẫn đến cấp vốn bị ách tắc, thậm chí bị “xanh hóa hình thức”.
Valis Green Tech cho rằng: “Chuyển đổi xanh mơ hồ là nguy hiểm hơn cả không chuyển đổi” – vì nó làm doanh nghiệp đánh mất thời gian, nguồn lực và cơ hội phát triển bền vững thực chất.
Giải pháp từ thể chế: Đã đến lúc cần một “taxonomy xanh” quốc gia
Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định:
“Việc xây dựng danh mục phân loại xanh (taxonomy) là điều kiện tiên quyết cho cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh và tiếp cận các dòng vốn quốc tế.”
Valis Green Tech hoàn toàn đồng tình: Chỉ khi bộ tiêu chí môi trường được chuẩn hóa, gắn với ngưỡng phát thải – chỉ tiêu tác động – lợi ích môi trường rõ ràng, doanh nghiệp và ngân hàng mới có thể nói chung một ngôn ngữ, giao dịch minh bạch, và đưa chuyển đổi xanh ra khỏi vùng “xám xịt”.
Hiện Dự thảo Quyết định về tiêu chí môi trường và xác nhận tín dụng xanh, trái phiếu xanh đã được trình Thủ tướng. Đây sẽ là cú hích thể chế quan trọng – nếu được ban hành, phổ biến rộng rãi và gắn với chương trình đào tạo năng lực cho cả khối tài chính và doanh nghiệp.
Khuyến nghị từ Valis Green Tech: Xóa mơ hồ, bắt đầu hành động
Để chuyển đổi xanh không còn là khẩu hiệu, mà là giá trị cốt lõi trong chiến lược kinh doanh, Valis Green Tech đề xuất:
🔹 Cho Chính phủ:
-
Rút gọn, ban hành sớm taxonomy xanh chuẩn quốc gia, gắn với từng lĩnh vực cụ thể
-
Tạo cơ sở dữ liệu mở về dự án xanh, giúp doanh nghiệp tra cứu, học hỏi, đối chiếu
-
Thiết lập chương trình tư vấn chuyển đổi xanh cho SMEs, kết nối họ với ngân hàng, chuyên gia, tổ chức quốc tế
🔹 Cho Ngân hàng và tổ chức tài chính:
-
Đào tạo nhân sự chuyên trách về ESG Lending
-
Phối hợp xây dựng gói tín dụng xanh linh hoạt cho SMEs
-
Ứng dụng công nghệ để đo lường rủi ro môi trường và chấm điểm ESG
🔹 Cho Doanh nghiệp:
-
Bắt đầu từ nhỏ: đo lường phát thải, giảm thiểu chất thải, tối ưu năng lượng
-
Xây dựng Báo cáo Phát triển bền vững theo khung GRI hoặc ISO 26000
-
Đặt chuyển đổi xanh làm nền tảng chiến lược, không phải dự án riêng lẻ
Kết luận: Đừng chờ “hoàn hảo” rồi mới chuyển đổi
Chuyển đổi xanh là hành trình dài, cần bắt đầu từ thực tế, từ những gì đang có.
Valis Green Tech tin rằng: mỗi hành động hôm nay – dù nhỏ – nếu đúng hướng, sẽ tạo ra hệ quả lớn cho tương lai.
“Đừng chờ thể chế hoàn hảo rồi mới hành động. Chính hành động tiên phong của doanh nghiệp sẽ thúc đẩy thể chế hoàn thiện.”
– Thông điệp từ Valis Green Tech